Ressam Yiğit Mohaç Yücel, Cem Karaca’ya benzettiği bir portreyi NFT formatında “Open Sea” adlı NFT pazar yerinde satışa çıkardı. Cem Karaca’nın varisi ve oğlu Emrah Karaca, ressam Yücel’in bu hareketi karşında satışın önlenmesi için mahkemeden tedbir kararı aldırdı. Bu olayla birlikte uzun zamandır konuştuğumuz Metaverse dünyası ile reel dünyadaki Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları, ülkemizde de ilk defa karşı karşıya geldi.
Bizler için de bu mahkemenin sonucu NFT’ler için emsal niteliğinde olacaktı.
Çünkü bu zamana kadar NFT’lerin doğası gereği reel dünyadaki telif korumasına ihtiyaç yoktu. NFT’ler telif haklarını blokchain üzerinde üretilmiş benzersiz bir kodla sağlıyordu. Tıpkı reel sanatta olduğu gibi müzik, sanat, GIF’ler, sanal oyun öğeleri, videolar, karikatürler gibi birçok ürününün üretildiği ortamda, bu kod, üreten sanatçıya mülkiyet hakkı sağlıyordu.
Bunun yanı sıra Metaverse dünyasında NFT’lerin koruma kapsamı, reel dünyadakinden biraz daha farklı sürece sahipti. Mevcut telif korumasında ürünler Kültür Bakanlığı ile paylaşıldığı an itibariyle aidiyetlik başlamakta ve telif ihlali söz konusu olduğunda bir hak olarak hukuka konu koruma kapsamları olarak değerlendirilmekteydi. Dijital dünyada ise, NFT’ler pazar yerine yüklendiğinde koruması başlamakta ve mülkiyet hakkı doğmaktaydı.
Bu anlattıklarımızdan çıkaracağımız en bariz sonuç ise teklif hakları reel dünyada hukuka konu olabilecek bir hakken, blok zincir üzerinde bir NFT’nin koruması mülkiyet hakkına girmekte ve aynı platform üzerinde başlangıçtan itibaren kimliklendirilerek hukuka intikal etmeden koruma kapsamında yer almaktadır.
Cem Karaca NFT’si Kaldırıldı
İstinaf sürecinde davayı kazanan Emrah Karaca oldu. Bence verilen bu karar, telif korumasından çok kişilik hakkı koruması kapsamında değerlendirildi. Karar ABD’de geçerli olan Dijital Milenyum Telif Hakları Yasası kapsamında “Open Sea” platformuna iletilmesi üzerine Cem Karaca’nın NFT formatındaki portresi platformdan kaldırıldı. Bu karar ülkemiz için emsal niteliğinde olsa da NFT’ler ile ilgili bunun gibi açık ihlal olmayan davalarda nasıl hareket edileceği benim için hala daha büyük bir merak konusu. Tahminim bu yöndedir ki, ilk dava gerekli analizler yapılmadan emsal teşkil edecektir.
Oluşabilecek başka başka uyumsuzlukların bundan sonrasında daha sık karşımıza çıkacağı düşüncesi ile ABD’nin yeni dünyaya uyum için çıkarmış olduğu Dijital Milenyum Telif Hakları Yasası gibi bir yasaya ihtiyacımız vardır. Bu konuda Open Sea örneği, devlet ve özel sektör iş birliğinin ve bunun getirisi telif haklarının korumasının en güzel örneğidir.
Hakkı savunabilmek için bugünden harekete geçmeliyiz!..